انواع توابع هدف در VRP
معمولیترین و در عین حال مهمترین هدف مسأله VRP حداقلکردن کل هزینه سیستم است. گاهی اوقات به جای حداقلکردن هزینه، از معادلهای آن یعنی کل مسافت طیشده توسط وسایل نقلیه یا مجموع زمان استفاده از آنها در تابع هدف استفاده میشود. در عین حال در کاربردهای مختلف، اهداف دیگری نیز میتوان برای مسأله در نظر گرفت. فهرست برخی اهداف مورد توجه برای مسأله در زیر آورده شده است:
- حداقلکردن هزینههای مربوط به ناوگان و سرویسدهی شامل: هزینه مسافت کل طیشده توسط وسایل نقلیه، هزینههای ثابت و متغیر ناوگان مانند اجاره، حقوق، دستمزد، استهلاک،…
- حداقلکردن تعداد وسایل نقلیه (یا رانندگان) مورد نیاز برای ارائه خدمت به همهی مشتریان.
- متعادل ساختن مسیر، از جهت زمان سفر و حجم بار وسیله نقلیه.
- حداقل کردن خسارت دیر کرد یا زود کرد ارائه خدمت به مشتریان.
- حداقل کردن زیانهای ناشی از عدم برآورده شدن برخی خواستههای مشتریان.
- حداقل کردن زیان ناشی از عدم استفاده از کل ظرفیت وسیله نقلیه.
- حداقل کردن زیانهای ناشی از اضافهکاری راننده – استفاده بیش از حد از وسیله نقلیه.
- استفاده از حداقل تعداد وسایل نقلیه ممکن برای سرویسدهی به مشتریان.
توابع هدف میتواند ترکیب وزن داری از همهی اهداف مذکور باشد.
2-5-6- برخی مشکلات مدلسازی VRP در شرایط واقعی
مسأله مسیریابی وسیلهنقلیه وقتی در قیاس با دنیای واقعی قرار میگیرد با پیچیدگیها و محدودیتهایی مواجه میشود که مدلسازی آن را بسیار متفاوت از مسأله ارائه شده خواهد نمود.
در ادامه نمونهای از این محدودیتها و مشکلات اشاره خواهد شد.
- هزینه سفر بین نقاط در مسیرهای رفت و برگشت میتواند غیر یکسان (نامتقارن) باشد.
- وسیلههای نقلیه در ناوگان حملونقل میتواند ناهمگن و با ظرفیتهای متفاوت باشد.
- کل مسیرهای طیشده و یا زمان کل سرویسدهی ممکن است محدود باشد.
- زمان سرویسدهی و طی مسیرها در ساعات مختلف شبانه روز (مثلا پیکهای ترافیک) بایکدیگر متفاوت است.(هر کدام در یک بازه زمانی خاص صورت می گیرد).
- سرویسدهی و توزیع برخی کالاها مانند محصولات فاسد شدنی شرایط خاصی را طلب می کند که باید در دورههای زمانی خاص صورت گیرد.
- برخی سرویسها باید در ساعات معینی ویا در یک بازه زمانی انجام شوند. مانند سرویسدهی سرویسهای مدارس).
- ممکن است انبارهای متعددی داشته باشیم.
- زمان ارائه سرویسها، حضور مشتریان و میزان تقاضای آنها میتواند احتمالی باشد.
- اولویتهای موجود در تقدم و تأخر بارگیری و تخلیه کالا و محصولات.
تعداد وسایل نقلیه در ناوگان حملونقل میتواند متغیر باشد و یا کل ناوگان اجارهای باشد.