با نگرش به خلقت انسان و زندگی او ، ناگریز و ناچار بودن او از ارتباط با طبیعت ، بلکه عجین بودن زندگی طبیعی با هستی او به گونه ای که بدون آن ، امکان خلقت و ادامه حیات برای او نیست ، روشن می شود . استفاده صحیح و درست ، بستگی به اطلاعات و آگاهی لازم از پدیده ها و نیز به نحوه توجیه زندگی دارد . بر اساس بینش توحیدی برای ما مسلم است که باید زندگی عبادی در روی زمین داشته باشیم . به عبارت دیگر ، زندگی می کنیم تا انسانیت را در خور ، شکوفا سازیم ، مانند گلی که در طبیعت می شکفد و فضای اطراف خود را عطرآگین کرده و سبب خرمی و شادی دیگران می شود و با شکفتن خود ، آیه علم ، حکمت و قدرت خدا در حد ظرفیتش می گردد . چنین برداشتی از زندگی ، ما را بر آن خواهد داشت که تا از طبیعت به مقدار لازم جهت شکوفا شدن استفاده کنیم و بهره ببریم و با تمام وجود آیه قدرت ، حکمت ، تدبیر و علم او باشیم . بنابراین ، هر چه اطلاعات ما از طبیعت بیشتر و آگاهی ما به حیات انسانی و رابطه این حیات با طبیعت عالی تر باشد ، نحوه بهره برداری ما از نعمت های مادی سالم تر و بهتر خواهد بود (امین زاده ، 8137) . فرهنگ احساس گرایی غرب و شرق ، اطلاعات جالب و در سطح عالی از پدیده های طبیعت دارد و لذا غربی ها در به استخدام گرفتن آن ها جهت احتیاجات مادی و نیازهای غریزی بسیار موفق بوده اند ؛ اما عدم آگاهی آها از رابطه حیات انسانی با طبیعت و محصور ساختن زندگی در جهات مادی موجب شده که استفاده درست و صحیح که عقل و دین بیانگر آن است نکنند .
همانطور که در ابتدای بخش ذکر شد ، آیت الله جوادی آملی (1386 ) رابطه انسان و طبیعت را رابطه ای تسخیری می داند ، نه رابطه قسر و قهر . در توضیح این مطلب باید گفت که قسر و قهر ، فشار و شتاب تحمیلی از بیرون است و « فاعل بالقسر» آن است که فعل از او به فشار و تحمیل مبدا خارجی صادر می شود . به دیگر سخن ، فاعلی که فعلش بدون علم و اختیار و برخلاف مقتضای طبیعتش صادر شود ، فاعل بالقسر است؛ مانند حرکت سنگ به طرف بالا با فلاخنکه با فشار و تحمیل مبدا خارجی و بدون علم و اختیار سنگ است و بر خلاف اقتضای طبیعت از او صادر می شود . تسخیر درجایی است که فعل ، ملایم با طبع فاعل است و فاعل مفروض برای انجام آن کار خلق شده است و عامل بیرون ، آنچه را که مقتضای طبیعت اوست ، خردمندانه از او طلب می کند .« فاعل بالتسخیر» به فاعلی می گویند که تحت تسخیر مبدا دیگر کار می کند و آن مبدا ، فاعل مسخر را به گونه ای هدایت می کند که بهره احسن را از آن ببرد . مانند کار باغبان که حرکت بالطبع آب از سینه کوه به دامن را در مسیری هدایت می کند که آب به درختان برسد ، در واقع باغبان آب باغ را تسخیر کرده است . اما اگر آب تحت فشار و به صورت فواره به بالا برود ، فاعلیت آب « بالقسر » است ؛ زیرا آب مفروض ، بر خلاف طبیعت خود با فشار به بالا می رود (جوادی آملی ، 1386 : 1386) .
دانلود متن کامل پایان نامه مقطع ارشد معماری : طراحی مجتمع تجاری–تفریحی با رویکرد طبیعت گرایی با تاکید بر سازواره های طبیعی
طبیعت ، آیه ای از آیات حق و زبان گویای علم ، قدرت ، تدبیر و صحنه و مشیت و قضا و قدر الهی است . إنّ فی الخَلقِ السّّموات و الارض و اختلاف اللیل و النهار لایات لاولی الالباب ؛ به حق ، در آفرینش آسمان ها و زمین و رفت و آمد شب و روز آیات و نشانه هایی ( بر وجود ، وحدت ، علم ، قدرت و حکمت خالق و صانع متعال ) برای صاحبان عقل است .